Taal verandert continu. Dat is natuurlijk geen verrassing en is ook altijd zo geweest. Toch verbaas ik mij er steeds weer over dat hele normale woorden langzaamaan vervangen worden door andere woorden.
En dan heb ik het niet over de taal van de jeugd waarbij jottem, blits en mieters zijn vervangen door cool, vet, kaulo of wat er dan tegenwoordig ook hip mag zijn, maar gewone, dagelijkse woorden voor niet-hippe mensen. ‘Vroeger’ ging je joggen, tegenwoordig doet iedereen aan hardlopen (inclusief ik, al zou joggen de lading echt heel veel beter dekken). Voorheen gingen we naar de sportschool, nu naar de gym. De charme van ‘gym’ snap ik, maar is hardlopen hipper dan joggen? Ik zie het verschil niet…
Zo is het gegaan met heel veel woorden die in de jaren 70 en 80 bon ton waren (ik bedoel maar, wie zegt er überhaupt nog ‘bon ton’?). Rouge werd blush, crèmespoeling werd conditioner, haarversteviger werd mousse, fond de teint foundation, oogpotlood eyeliner en een sponsje heet nu een beauty blender. Vroeger werd je uitgescholden voor rooie, nu ben je een trotse ginger.
Eten, ook zoiets. De moderne ‘foodie’ (eet-ie?) is nogal internationaal gebekt. Een biefstuk is een steak, aardappelpartjes zijn wedges, cakejes cupcakes en een bakje sla een poké bowl. We eten massaal ‘low-carb’ en ‘vega-friendly’ en cruesli heet ineens granola. Waarom? Geen idee! Is granola mooier dan cruesli? Niet speciaal. Duidelijker dan, meer zeggend? Ook niet: granola is een net zo niks-ig woord als cruesli.
In veel gevallen hebben we het hier over de natuurlijke ontwikkeling van taal, geïnspireerd door de internationalisering van de wereld. Kinderen kijken hun YouTube filmpjes net zo makkelijk in het Engels als in het Nederlands, dus waarom cruesli dan niet wereldwijd granola nomen, i get it. Hetzelfde geldt voor allerlei buitenlandse leenwoorden die inmiddels normaal zijn. Wie weet er anno 2019 niet wat er bedoeld wordt met pattas, doekoe, dushi, sma of kech (en bedankt, Boef!)?
Zoals ik me nu soms heel oud voel als ik maar de helft begrijpt van wat mijn pubers zeggen of schrijven, zo hebben mijn ouders zich ongetwijfeld ook gevoeld. En zo zullen mijn pubers zich later ook gaan voelen. Taalevolutie is normaal en leuk. Of had jij nog steeds woorden als nochtans, nimmer, nevenstaande, palaveren en dienstbode willen gebruiken?
Wat ik wél reuze irritant vind, is de infantiele taal die je de afgelopen jaren steeds vaker ziet. Vrijwel alleen gebezigd door vrouwen en niet om aan te horen. Of om aan te lezen eigenlijk, want deze taal wordt vooral op social media gebruikt. Wijntjes drinken met mijn mannetje, dansjes doen met mijn dinnetjes, lieffie, knappie, skattie…. Mag ik even stiekem overgeven en daarna zachtjes huilen in een hoekje?
Zullen we één ding afspreken? Blijf lekker nieuwe woorden verzinnen en gebruiken, evolueer er op los, maar alsjeblieft: skip de verkleinwoordjes en de afkortingen! Bedankt lieffies! ;-)
